ભારતમાં કોરોના વાયરસ સામે બે વેક્સિનને ઇમરજન્સી ઉપયોગને ઔપચારિકરૂપે મંજૂરી આપી દીધી છે. ડ્રગ્સ કંટ્રોલર જનરલ ઓફ ઈન્ડિયા વીજી સોમાનીએ બે કોરોના વાયરસ વેક્સિનને ઇમરજન્સી ઉપયોગને સાફ કર્યો, એક એસ્ટ્રાઝેનેકા અને ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી દ્વારા વિકસિત અને બીજી સ્થાનિક કંપની ભારત બાયોટેક દ્વારા વિકસાવવામાં આવી છે.
સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઇન્ડિયા (SII) ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી અને ફાર્માસ્યુટિકલ કંપની AstraZeneca દ્વારા વિકસિત વેક્સિન કોવિશીલ્ડનું ઉત્પાદન કરી કહ્યા છે. તેને અમુક નિયમનકારી શરતોને આધિન ઇમરજન્સીમાં પ્રતિબંધિત ઉપયોગની મંજૂરી આપવામાં આવી છે. દેશની અંદર ચાલતા ફાર્મ દ્વારા પરીક્ષણો ચાલુ રહેશે.
ભારત બાયોટેકે ઈન્ડિયન કાઉન્સિલ એફ મેડિકલ રિસર્ચ (ICMR) અને નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ વિરોલોજી (પુણે) ના સહયોગથી સંપૂર્ણ નિષ્ક્રિય કેવોક્સિન વિકસાવી છે. વિષય નિષ્ણાત સમિતિએ વેક્સિનની સલામતી અને રોગપ્રતિકારક શક્તિના ડેટાની સમીક્ષા કરી છે અને ટ્રાયલ મોડમાં વિપુલ પ્રમાણમાં ઈમરજન્સી ઉપયોગની મંજૂરી આપવાની ભલામણ કરી છે. સોમાનીએ રવિવારે કહ્યું હતું કે દેશમાં આ ફાર્મ દ્વારા ચાલુ ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સ ચાલુ રહેશે.
1.ZyCoV-D: Zydus Cadilaની વેક્સિન ડીએનએ પ્લેટફોર્મ પર બનાવવામાં આવી રહી છે અને તેનું નામ ZyCoV-D રાખવામાં આવ્યું છે. કેડિલાએ આ માટે બાયોટેકનોલોજી વિભાગ સાથે સહયોગ કર્યો છે. DCGIએ અમદાવાદ સ્થિત દવા કંપનીને તેની કોવિડ-19 વેક્સિન ZyCoV-Dની ફેઝ III ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સ શરૂ કરવા મંજૂરી આપી છે.
2.સ્પુતનિક વી: આ રશિયાની ગામાલેયા સંસ્થાન દ્વારા વિકસિત વેક્સિન છે. ડો. રેડ્ડીની પ્રયોગશાળાઓ રશિયન વેક્સિન સ્પુતનિક વીની 2 અને 3 પરીક્ષણો ચલાવી રહી છે, જ્યારે જૈવિક ઇ તેના સ્વદેશી વિકસિત વેક્સિન ઉમેદવારના તબક્કા 1નું પરીક્ષણ કરી કહ્યું છે. રશિયાએ ગયા વર્ષે 24 નવેમ્બરના રોજ કહ્યું હતું કે, તેની સ્પુતનિક વી વેક્સિન વચગાળાના અંતમાં તબક્કાના પરીક્ષણ પરિણામોના આધારે 91.4% અસરકારક છે. તેણે ઓગસ્ટમાં રસીકરણ શરૂ કર્યું હતું અને અત્યાર સુધીમાં 100,000 થી વધુ લોકોને વેક્સિન આપવામાં આવી છે. ભારત આ વર્ષે સ્પુતનિક વી ના 300 મિલિયન ડોઝ બનાવવાની યોજના છે.
3.NVX-Cov 2373: NVX-COV-2373ને સીરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ઈન્ડિયા દ્વારા અમેરિકાની કંપની NovaVaxના સહયોગથી વિકસિત કરવામાં આવી છે.
4.બાયોલોજિકલ ઇ લિમિટેડ વેક્સિન: બાયોલોજિકલ ઇ લિમિટેડ તેની સંભવિત કોરોના વેક્સિનના મોટા તબક્કાના પરીક્ષણો આ વર્ષે એપ્રિલમાં શરૂ કરવાની યોજના છે. હૈદરાબાદ સ્થિત ખાનગી કંપનીએ નવેમ્બરમાં જણાવ્યું હતું કે તેણે હ્યુસ્ટનના બોઇલર કોલેજ ઓફ મેડિસિન અને યુએસ સ્થિત ડાયનેક્સ ટેક્નોલોજીસ કોર્પના સહયોગથી વિકસિત તેના રસીના ઉમેદવારના પ્રારંભિક તબક્કા અને મધ્ય-તબક્કાના માનવ પરીક્ષણો શરૂ કર્યા હતા.
5.HGCO19: mRNA વેક્સિનના ઉમેદવાર, HGCO19, પુણે સ્થિત જીનોવા બાયોફર્માસ્ટિકલ દ્વારા વિકસિત કરવામાં આવ્યા છે અને વિજ્ઞાન અને તકનીકી મંત્રાલયના બાયોટેકનોલોજી વિભાગના Ind-CEPI મિશન હેઠળ સપોર્ટેડ છે. GRNAovaએ mRNA વેક્સિનના ઉમેદવારને વિકસાવવા માટે US ‘HDT બાયોટેક કોર્પોરેશન સાથે જોડાણ કર્યું છે. મિનેવાએ પાછલા વર્ષે ડિસેમ્બરમાં રિપોર્ટ આપ્યો હતો કે, જેનોવા તેના દેશી વેક્સિન ઉમેદવારની જાન્યુઆરીની શરૂઆતમાં 120 સહભાગીઓની નોંધણી સાથે તબક્કો 1ની પરીક્ષણ શરૂ કરશે.
6.ઈન્ડિયા બાયોટેક સેકન્ડ વેક્સિન: અમેરિકાના થોમસ જેફરસન યુનિવર્સિટીના સહયોગથી ભારતમાં બાયોટેક ઇન્ટરનેશનલ લિમિટેડ દ્વારા બીજી વેક્સિન બનાવવામાં આવી છે, જે પૂર્વ-ક્લિનિકલ તબક્કામાં છે.
7.અરબિંદો ફાર્મા વેક્સિન: અરબિંદો ફાર્મા વેક્સિન લિમિટેડે તેની અમેરિકન પેટાકંપની ઓરો વેક્સિન દ્વારા તેના કોવિડ -19 વેક્સિન વિકાસ કાર્યક્રમની જાહેરાત કરી છે. પ્રોક્ટસ બાયોસાયન્સ દ્વારા વિકસિત વેક્સિન, કે જે રિકોમ્બિનન્ટ વેસિક્યુલર સ્ટોમાટીટીસ વાયરસ (આરવીએસવી) વેક્ટર પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરે છે.
